| ZonêMa/Kirmancki | Türkce | Deutsch | English |
| xeylêk (2) | bir sürü, çok (miktar, nicelik) | eine Menge | a lot, a lot of, lots of, loads of, amount |
| xeyme | keçi kılından yapılmış çadır, kara çadır | | |
| Xeyzane [d.] | bir kız ismi | Mädchenname | girl name |
xezıka (xezıla) [Kü. xwastın
(-xwaz-)] | keşke | wenn nur | if only |
| xişt [e.] | kargı ve mızrak gibi savaş aletlerinin sivri ucu | | |
| xiştike [tıbbi] | bir hastalık | | |
| xiyare (Cucumis sativus) [d.] [Far.] [bot.] | hıyar, salatalık | Gurke | cucumber |
| xo | korku hissi | | |
| xo (cı) darıtene | yaslanmak, dayanmak, sırtını birine dayamak | sich lehnen an, sich stemmen gegen, sich stützen an | to lean on (against, up), to rely on |
| xo (ho) | kendi, kendisi | selbst, eigen | self, in person, own |
| xo (mırê) bıde nas kerdene | kendini (bana) tanıt | | |
| xo amayene | canlanmak | | |
| xo bıne bari kerdene (bar xo ser guretene - üzerine yükümlülük almak) | yükümlülüğü üzerine almak | | |
| xo be cı verdayene (xo verdan- cı) | dikkatini vermek, ilgisini vermek, yoğunlaşmak, konsantre olmak | | |
| xo be xo | kendi kendine, kendi başına | von selbst | by itself |
| xo be xo kamorine keno | yiğitlik taslıyor | | |
| xo bê xo | kendi kendine olmadan | | |
| xo cı dayene (xo era cı dayene) | alışmak, uyum sağlamak | | |
| xo cı sanayene | kendini bir şeye dayatmak | | |
| xo caê de pê guretene | bir yere tutunmak | | |
| xo dıme | arkasına | | |
| xo dano arê pêser (1) | toparlanıyor, kendini topluyor | | |
| xo darde kerdene | kendini asmak, intihar etmek | sich aufhängen, Selbstmord, Freitod, Suizid | hang oneself, suicide |
| xo era cı dayene (xo dan- ra cı) | 1) kendini dayamak, kendini yaslamak 2) alışmak, kendini alıştırmak, uyum sağlamak 3) -e kendini uzatmak, -e kendini yöneltip uzatmak, -e uzanmak | | |
| xo era cı nêdayene | alış(a)mamak, uyum sağlamamak | | |
| xo era kınar dayene (xo dan- ra kınar) | kenara çekilmek, kendini yana çekmek, kendini yana vermek | | |
| xo era ser dayene | dikkat etmek, dikkat vermek | | |
| xo era ser dayene (xo dan- ra ser, cı ser) | kendini kaptırmak, kendini kaptırıp dalmak | | |
| xo era ser nêdayene | dikkat etmemek, dikkat vermemek | | |
| xo era têpiya dayene (xo dan- ra têpiya) | isteksiz durmak, isteksizlik etmek | | |
