| | ZonêMa/Kirmancki | Türkce | Deutsch | English | | xêyrwaz [sıf.] | hayırsever, yardıma hazır | hilfsbereit, wohltätig | helpful, charitable, benevolent |
| xêyrweşiye | hayırlısı | | |
| xêyrêser | hayırlısıyla | | |
| Yıxır Gol [din.] | Dersim'de bir ziyaret yeri. Hızır ile Bozat’ın (Hızır'ın atı) bu gölde olduğuna inanılan göllerden biri, dilek edilir, kurbanlar kesilir. | | |
| ya ez yen (yon), ya tı yena | ya ben gelirim, ya sen gelirsin | | |
| Ya Heq! (Haq) Ya Mıhemmed! Ya Eli! (Oli, Alo, Ali) [din.] | Ya Allah! Ya Muhammed! Ya Ali! | | |
| Ya Xızır! (Xızıro Xeylas! Xızıro Nebi! Xızıro İylas!) [din.] | Hızır'a sesleniş. | | |
| Ya Xızır! [din.] | Ya Hızır! (dara düşünce, imdata çağrılan Hızır) | Eile herbei Hızır! | |
| Ya Xızır, serê derya u dengızu! [din.] | bir çağrı (Hızır burada reisdir, önce yer tufan-gök duman iken, "Denizler, deryalar üzerindeki Hızır'ın" eliyle yer-gök yaratılır) | | |
| Ya Xızır, serê kelek u gemiu! [din.] | bir çağrı (Hızır burada bir rehber ve adeta bir tanrı rolündedir) | | |
| ya ya! | yok canım! | | |
| yaṭoliyayene (raṭoliyayene) [f.] | fenalaşmak, çatlamak | | |
| yaṭolnayene (raṭolnayene) [f.] | fenalaştırmak, çatlatmak | | |
| ya(n) ki | ya da | oder | or |
| ya... ya (ki)... | ya … ya (da) | etnweder... oder... | either… or... |
| yaareşiyayene (areşin- ya, areşiya- ya, yaareşi- ), yaoreşiyayene, raareşiyayene, raoreşiyayene [f.] | dinlenmek | | |
| yaaresnayene (aresnan- ya, aresna- ya, yaaresn- ), yaoresnayene, raaresnayene, raoresnayene [f.] | dinlendirmek | | |
| yabıciyayene (rabıciyayene) [f.] | eriyerek çözülmek | | |
| yabıcnayene (rabıcnayene) [f.] | eriterek çözmek | | |
| yabırnayene (bırnen- ya, bırna- ya, yabırn- ) | ayırmak, bölmek | | |
| yabani [sıf.] [Far.] | yabani, yabanıl | wild | wild, savage |
| yabiyayene (ben- ya, bi- ya, yab- ), rabiyayene, abiyayene [f.] | açılmak | sich öffnen | open |
| yacêrayene (cêren- ya, cêra- ya, yacêr- ), racêrdene [f.] | geri dönmek | zurückkehren | to return |
| yacêriyayene (racêriyayene) [f.] | gerilmek, gerilerek açılmak | | |
| yacêriyayene [f.] | geri gelmek | | |
| yad keno | anıyor | | |
| yadayene (dan- ya, da- ya, yad- ) [f.] | açmak, aralamak, eşmek | öffnen (einen Spalt breit) | opening a tiny crack |
| yadegar [e.] [Far.] | yadigâr, hatıra | Erinnerung, Andenken | memory, reminiscence, keepsake |
| yadigar biyene | yadigâr olmak | | |
| yadigar kerdene | yadigâr etmek | | |
|
|
