| | ZonêMa/Kirmancki | Türkce | Deutsch | English | | qat [mat. → 11] | kat 1) bir yapıda iki döşeme arasında yer alan daire veya odaların bütünü 2) bir yüzey üzerine az veya çok kalın bir biçimde, düzgün olarak yayılmış bulunan şey 3) üst üste konulmuş şeylerden her biri, tabaka 4) giyeceklerde takım 5) apartman dairesi 6) ön, yan 7) huzur 8) makam 9) kez, defa, misil 10) katman (jeoloji) 11) tekrarlanan bir sayının toplamı 12) katlama | | |
| qatına | bir kat daha | | |
| qatır [e.] [Soğdca] [zool.] | katır (at ile eşeğin birleşmesinden doğan hayvan) | Maulesel, Maultier | mule |
| qatıx | katık | | |
| qaus | aralık, aralıklı, boşluklu | | |
| qaus kerdene | hafif aralamak | | |
| qavano | kavanoz | | |
| qavat | kavat | | |
| qavute (qavuta Xızıri) [din.] | Kavut, Hızır ayında oruçtan sonra kavrulmuş ve dövülmüş tahıl ununa su, pekmez, şeker veya tatlı yemiş katılarak yapılır. Kavut pişirmek, Hızır’ın adına bereket için adanmış bir adak yapmak ve Hızır’a bir çağrıdır. İnançta Hızır’ın bu yiyeceğin yapıldığı haneye eve göz kulak olduğuna, koruyup kolladığına inanılır. Bir dileğin gerçekleşmesi amacıyla niyette bulunulur, konuklara ikram edilir. Yanında mum yakılarak ocak önüne veya evin bir köşesine konulur ve Hızır’ın o evi ziyaret ederek kavuttan lokma alacağına, bunun bereket ve bolluk getireceğine inanılır, sabah üzerinde herhangi bir iz görülürse şükran kurbanı kesilir. | In der Khidr-Woche wird eine spezielle Speise (kavut) aus Weizen und Wasser zubereitet, die über Nacht ruhen muss. Jedes Familienmitglied wünscht sich etwas Besonderes. Die Vorstellung geht dahin, dass diese Wünsche in Erfüllung gehen, falls Khidr über Nacht vorbeikommt und ein Zeichen auf dieser Speise hinterlässt. Diese Speise wird am nächsten Tag in der Nachbarschaft verteilt. Jede/Jeder versucht, Speisen von allen Familien zu kosten, damit sich die Wahrscheinlichkeit erhöht, von der Speise gekostet zu haben, die Khidr gesegnet hat. | During the Khidr week, a special dish (kavut) made from wheat and water is prepared that has to rest overnight. Every family member wants something special. The idea is that these wishes will come true if Khidr comes by overnight and leaves a mark on this food. This food is distributed in the neighborhood the next day. Everyone tries to taste food from all families in order to increase the likelihood of having tasted the food that Khidr has blessed. |
| qawale (qewale) [d.] | kaval | Flöte | flute |
| qawaxe pinc [bot.] | yabani kavak | | |
| qax (qaxi) | kurutulmuş elma, armut, kayısı, incir ... | | |
| qaxa berga (çirre) | kayısı kurusu | | |
| qaxa muriye | armut kurusu | | |
| qaxa saye (1) | elma kurusu | | |
| qaxa êncire (incire) | incir kurusu | | |
| qaxma | yere gömülen ucu sivri odun/ağaç | | |
| qayım | sabit | | |
| qayıt (qayt, qeyd) [e.] [Ar.] | 1) kayıt 2) gözetme, besleme, bakma | 1) Rekord, Aufzeichnung, Aufnahme, Eintrag 2) beaufsichtigen, aufpassen, beschützen, sich kümmern, pflegen | 1) record 2) look after, take care, protect |
| qayd biyene | kaydolmak (kayıt olmak) | | |
| qayd kerdene | kaydetmek (kayıt etmek, kayıt yaptırmak) | speichern, aufzeichnen | save, record |
| qayim biyayene | sağlamlaşmak, dayanıklılaşmak | | |
| qayim kerdene | sağlamlaştırmak, dayanıklılaştırmak | | |
| qayim [sıf.] (1) | sağlam, dayanıklı | | |
| qayir kerdene | kayırmak | | |
| qayt keno | bakıyor | | |
| qayt kerdene (qay(ı)tê domanu be - çocuklara bak) | bakmak | | |
| qaytkerdoğ/e [e./d.] | bakıcı | Betreuer, Pfleger | carer |
| qaytkerdoği [ç.] | bakıcılar | | |
| qaytkerdoğê domani | çocuk bakımı, çocuk bakıcı | Kinderbetreuung | childcare |
|
|
