| Türkce | ZonêMa/Kirmancki |
Alişer (Alişir), halk ozanı ve şair.
Kürtçe kurmanci konuşan, alevi inançlı, Koçgiri aşiretindendi. Akrabası Zarife ile evlenir, çocukları yoktur. Kürt örgütlenmesi ve bağımsızlık için mücadele eden biriydi.
Alişer, Koçgiri ve Dersim aşiretleri arasında bir çeşit köprü görevi alır ve Seyid Rıza'ya Dersim Genositinde destek verir.
ABD Başkanı Wilson’un 1918’de savaş sonrasında yapılacak barış antlaşmasıyla ilgili ünlü 14 İlkesi (Fourteen Points, I. Dünya Savaşı'ndan sonra kurulmasını istediği dünya düzenine ilişkin görüşleri) çerçevesinde 06.03.1921 - 17.06.1921 tarihleri arasında özerklik ve bağımsızlık talepleri için Koçgiri Halk Ayaklanmasında Alişer liderdir.
Koçgiri Hareketi’nin yenilgisinin ardından Dersim’e çekilirler. Alişer ve Zarife Hanım Tujik Dağı’nda bir mağaraya gizlenir.
Sey Rıza’nın yeğenlerinden Zeynel Xıdê yê Murti ve yanındaki bir grup arkadaşı (Efendiye Wankê, Misto torne surê, Celoy use) Feri Palaxine'deki mağarada saldırırlar ve Alişer ile Zarife'yi öldürdükten sonra kafalarını keserler. Devlet ile işbirliği yapan Zeynel ve Seyit Rıza’nın bir diğer yeğeni Rayvero Qop başlarını Alîşêr’e ait kitap, yazı ve belgelerle birlikte Nurettin Paşa'nın damadı Abdullah Alpdoğan'a teslim ederler.
| Alişêr (Sivas, İmranlı 1865 ya ki 1882 - Kafat, Dêsım 09.07.1937) [tar.] |
| Ali, bir erkek ismi | Eli (Oli, Alo, Ali) [e.] [Ar.] |
| alkol | alkol [e.] [Fr. → İsp. → Ar.] |
| allah şaşırtmasın, şaşırtır süründürmesin | heq şaş nêkero, şaş keno kas nêkero |
| allah şifa versin (hastalık durumunda) | heq şifa bıdero |
| allah ağrısız baş ihsan eylesin (hasta ziyaretinde) | heq bercine xeyri bıdo |
| allah aşkına! tanrı aşkına! allahını seversen! lütfen! | heqi kena! |
| allah allah! yok canım! | hella hella! |
| allah büyüktür | heq comerdo |
| allah hayrını söylesin | heq xera xo vaco |
| allah kabul etsin, allah bol etsin (yemeklerden sonra) | heq war kero |
| allah kederler vermesin | heq kederun nêdero |
| allah kuvvet versin | heq quwete bıdero |
| allah ne muradın varsa yapsın | heq çı mırade to esto bıkero |
| allah ocağını kör etsin | heq ocağe to kor kero |
| allah razı olsun, teşekkür(ler) | heq razi bo (heq razi vo, heq raji vo) |
| allah seni benden alsın | heq to mıra bıcero |
| allah ölülerin eline ruhuna kavuştursun (vefat durumunda yenilen ölü yemeğinde söylenilen vefat sözü) (cenaze) | heq dest u royê merdun (pê)resno |
| Allah'a ısmarladık! güle güle! hoşça kal! eyvallah! | xatır be to! (xatır be şıma!) |
| allaha şükürler olsun | heqe şıkır (sıkır) |
| Allahutaala (yüce Tanrı, ulu Allah) | heq u tala [din.] [Ar.] |
| alma | gureten |
| alma! | mecê! |
| almak, ele geçirmek | era dest kewtene (kun- ra dest, kewt- ra dest, era dest kuy- ) |
| almak, kaldırmak, taşımak | guretene (cên-, guret-, -cêr-, bıcê! ), gırewtene [f.] |
| alman | alman (alaman) |
| almanca | almanki |
| almanca ders veriyorum | dersa almanki danane |
| almanca kitap listeleri | lista kıtabanê almankiyê |
| almanca öğren | almanki bımuse |
